Mặc dù vậy tôi cũng lo rằng nếu tụi Lùn tìm ra thì tôi sẽ khốn đốn với chúng chớ chẳng chi. Kìa, đô đốc Byrd đã nói: "Chúng ta không cô độc trên thế giới này đâu, có cả vật vô tri như mặt trăng, mặt trời, cũng cứ đều đều, đúng ngày, đúng giờ lại chiếu sáng chúng ta, lại cho ta cảnh rực rỡ của bình minh hoặc cảnh êm đềm của đêm lặng". Tôi không sao tả nổi nổi khổ của tôi lúc ấy.
ÔnNg phải nghiên cứu tỉ mỉ những bản tài liệu dài và phức tạp khả dĩ đủ hiểu để biết đường mà biểu diễn quyết chống hay thuận. Có khi tôi hỏi tại sao họ lại lựa nghề đó, học nghề từ hồi nào và đã hớt được bao lâu cái đầu rồi. Rồi tuần sau, ông lại nắm cổ một tật xấy khác, xắn tay áo, sẵn sàng nhảy bổ vào vật nhau với nó.
Sau tôi vào trường Trung học, rồi ngày qua tháng lại, quan niệm của tôi dần dần thay đổi. Ông bị cơ quan ngôn luận phe đối lập cực lực công kích phỉ báng, rồi cuối cùng một kẻ quá khích bắn ông bị thương nặng. Và nhờ Trời phù hộ, sáu tháng sau y trở về Tokyo, thế là hết lo.
Mà nếu họ có hỏi ý tôi, thì trước kia bàn cải mất ba giờ, nay cũng chỉ mất một giờ thôi. Từ đó, anh leo hết cấp này đến cấp khác. Gaynor là một người như vậy.
Thiệt lạ lùng! Đối với một vấn đề hệ trọng cho cả nhân loại như vấn đề diệt nỗi lo lắng để cho bể thảm vơi bớt đi, đời người được vui tươi hơn, mà loài người thờ ơ như vậy? Trách chi những người bị bệnh thần kinh chiếm hết phân nửa số giường trong các dưỡng đường u Mỹ. Lúc ấy tôi ở chung với ông. Tại sao lại có sự kích thích đó? Là vì khi ấy châu thành Nữu Ước có tám người lên đậu và hai người chết.
Có khác chi giải một bài toán đệ nhị cấp mà nhất định theo giả thiết hai với hai là năm không? Mà trên đời có biết bao người cứ nhất định nói rằng hai với hai là năm - có khi là 500 nữa, rồi làm cho đời sống của họ và của người khác thành một cảnh địa ngục. Chẳng hạn một ông bạn tôi trong thời kinh tế khủng hoảng bị phá sản; bị hãng hơi, định cắt hơi dùng trong nhà và bị ngân hàng dọa bán căn nhà mà ông đã cầm. Tôi nghĩ: "Nếu mình kể rõ tình cảnh cho ông luật sư của mình, thì có lẽ ông kiếm được một lối ra mà mình không nghĩ tới chăng? Và tôi nhận rằng, thiệt tôi đã ngu, có một điều dễ dàng như thế mà sao trước không nghĩ tới".
Bảo hiểm để khỏi lo như vậy là rẻ lắm. Tôi cũng muốn các vị độc giả cuốn này xâm lên ngực câu: "Những nhà kinh doanh không biết thắng ưu sầu sẽ chết sớm". Tôi hỏi bà Kettering trong mấy năm ấy bà có lo buồn không.
Vậy chúng ta hãy nhớ rằng muốn cho con cái đừng quên ơn, ta phải biết nhớ ơn. Ông kể với tôi như vầy: "Mười tám năm trước, tôi ưu phiền, tới mất ngủ. Rồi có cái gì cứu ông? Một hôm gần tuyệt vọng ông với lấy cuốn nhật ký, rán chép nhân sinh quan của ông: "Loài người không phải cô độc trong vũ trụ".
"Tôi có thể chân thành nói rằng đã may mà bị bệnh thần kinh đó vì nhờ nó tôi mới nhận thấy tư tưởng ảnh hưởng mạnh mẽ tới tinh thần và cơ thể ra sao. Đêm ấy tôi không thèm uống sữa nóng trừ bữa nữa. Những con số ấy mặc dầu đáng sợ, nhưng theo luật trung bình thì phần rủi có là bao?
Nếu vậy thì ông nhạc tôi là một tín đồ cao thượng của đạo ấy rồi. Ví dụ tôi mua một chứng khoán giá 50 Mỹ kim, thì tôi "tốp lỗ" khi giá nó hạ tới 45 mỹ kim; nghĩa là khi giá bán chứng khoán đó sụt xuống dưới giá mua 5 Mỹ kim thì tôi bán liền, hạn chế số lỗ, không chịu thiệt quá 5 mỹ kim". Kinh nghiệm đó đã giúp ông hiểu rõ đời sống người Pháp.