Tự tư duy đòi hỏi đến cấu trúc của chiếc mũ xanh. Chiếc mũ đỏ cũng cho phép bạn yêu cầu người khác nói cho bạn biết cảm xúc của họ bằng cách yêu cầu họ sử dụng chiếc mũ đỏ. Chiếc mũ đỏ tư duy khuyến khích mọi người tìm kiếm xem "Liệu những xúc cảm liên quan đến sự việc này là gì vậy?"
Trong lúc sử dụng, bạn chỉ cần nhắc đến màu vàng để tượng trưng cho chiếc mũ vàng, cũng giống như màu đỏ để tượng trưng cho chiếc mũ đỏ. Tư duy là một trong những khả năng cơ bản của con người. Nếu ta chọn từ "màu trắng" như là một phần quan trọng để xác định một con thiên nga, thì lúc đó con thiên nga đen được xem như một loài khác.
Chiếc mũ đen được hình thành dựa trên cơ chế tư duy tự nhiên của não bộ. Qua 14 năm, kể từ khi cuốn sách được xuất bản lần đầu tiên, số lượng người tìm đọc và làm theo ngày càng tăng. Đã có những người tin chắc chắn rằng họ sẽ thành công và họ đã đạt được điều này.
Chiếc mũ đen là chiếc mũ yêu cầu chúng ta hãy cẩn thận suy xét mọi việc. Bởi nếu không, sẽ tốn nhiều thời gian để chọn lựa xem bước tiếp theo nên chọn chiếc mũ nào mà quên mất mục đích của cuộc họp. Khi cùng xem xét một ý tưởng, người tư duy theo lối tư duy mũ vàng lựa chọn những khía cạnh tích cực, trong khi đó người tư duy theo chiếc mũ đen lại lựa chọn những khía cạnh tiêu cực.
Liệu người đó có nên ngắt lời và chỉ ra ngay lỗi lầm đó? Cách tốt hơn là hãy sử dụng thời gian áp dụng chiếc mũ trắng để đưa ra những số liệu khác. Chúng ta ghi nhận câu trả lời đầu tiên và lưu ý rằng chúng ta luôn có thể quay trở lại ý tưởng đó. Tìm kiếm những sự thay thế cũng là một khía cạnh cơ bản của chiếc mũ xanh tư duy.
Đó có thể là những diễn tiến của hành động, hoặc là sự suy nghĩ đầy đủ hơn ở một vài khía cạnh nào đó. Tôi nhận thấy rằng đó là một tình huống không phân thắng bại. Chúng ta có được sự so sánh gì ở đây?
Có những khi người tư duy mũ xanh da trời cần sử dụng nó một cách rất thẳng thừng. Và khi tất cả chúng ta đã thấm nhuần những qui định sử dụng chiếc mũ trắng, sẽ chẳng ai cố tình gian đối trong việc cung cấp thông tin nhằm đạt được phần thắng trong những cuộc tranh cãi. Chúng ta sẽ xem xét những ý tưởng đó sau.
… Hiện tại thì những qui định của toà nhà không cho phép chúng ta làm điều đó. Nhiệm vụ của người tư duy mũ xanh là đưa một cuộc thảo luận vào khuôn khổ qui ước sẵn khi cuộc thảo luận đó trở nên lộn xộn. Một khía cạnh khác của lối tư duy chiếc mũ vàng chính là sự liên quan tới những tư duy phản hồi.
Chúng ta không phải ai rồi cũng trở thành thiên tài, nhưng ai là người trong số những người chơi Tennis chuyên nghiệp không mơ tới một trận thắng trong giải Winbledon? Tôi sử dụng chiếc mũ xanh và gợi ý rằng đã đến lúc chúng ta nên sử dụng chiếc mũ đỏ tư duy để làm cho bầu không khí đỡ căng thẳng. Chiếc mũ vàng có giá trị cao bởi vì nó buộc mọi người phải dành thời gian để nhận biết những giá trị.
Chúng ta nên bắt đầu bằng việc phân tích tất cả các nhân tố mà chúng ta cần quan tâm để thiết kế loại trang phục dành cho trẻ em. Vì vậy, nhũng câu hỏi mà họ đặt ra thường để chứng minh những lập luận của mình là đúng và để đánh bại những lập luận của đối phương. Có sáu sắc màu tương ứng với sáu chiếc mũ: trắng, đỏ, đen, vàng, xanh lá cây và xanh da trời.