Tôi có thể nghe óc bạn như nghe điện thoại ở nên tai tôi vậy. Và có thể thoả mãn lòng khao khát hiểu biết của ta mà không cần đến văn chương. Vậy đợi tới tuần sau hoặc ngày mai là việc không lợi gì cả.
Khi bạn đã chăm chỉ bỏ ra mỗi tuần bảy giờ rưỡi để luyện sinh lực trong ba tháng rồi, thì lúc đó bạn có thể lớn tiếng ca hát và tự nhủ rằng mình có thể làm được những việc phi thường. Nếu viên chức ấy muốn sống đầy đủ thì phải thu xếp trước công việc mỗi ngày. Nó chỉ cần thay đổi công việc, chứ không cần nghĩ, trừ những lúc ngủ.
Tôi la lớn lên như vậy. Trước khi ngừng bút, tôi không thể không kể qua những nguy hiểm đang rình rập bạn. Điều lầm lẫn quan trọng của viên chức ấy thuộc về thái độ của ông ta làm cho hai phần ba năng lực và hứng thú của ông giảm đi.
Đáng lẽ tôi chỉ cho bạn thì xin bạn chỉ lại cho tôi. Không có một vị thần linh nào bảo: "Người này hoặc là điên, hoặc có óc nô lệ. Muốn được công bình, tôi phải nhận rằng ông ta phí rất ít thời gian trước khi đi làm lúc 9 giờ 10 phút.
Tôi biết có những người cứ đọc, đọc như người ta uống rượu. Vì vậy, theo thiển ý, công việc phải làm trước hết trong ngày là coi chừng bộ óc ta làm việc. Bạn không thể nghiến răng khi đọc Anna Karerian (tiểu thuyết của văn hào Lev Tolstoi - Nga).
Ăn chỉ mất nữa số giờ đó thôi, nhưng tôi xin để trọn thời gian đó cho bạn muốn làm gì thì làm. Trời! thế mà đã 11 giờ 15 rồi chứ! Sửa soạn đi ngủ thì vừa, Rồi bạn bỏ ra 40 phút để sửa soạn đi ngủ, trước khi đi ngủ, bạn quen uống một ly uýt-ki thứ hảo hạng, điều ấy dễ hiểu. Lẽ ấy tự nhiên, tầm thường nhất, từ đời nào tới giờ ai cũng biết nhưng chứa một chân lý sâu xa mà phần đông chúng ta suốt đời không nhận chân được.
Nhưng riêng về phần tôi thì không khi nào bạn bắt gặp tôi du lịch mà không mang theo Marc Aurele. Nếu phân tích kỹ thêm lòng mong mỏi, bồn chồn đó thì ta sẽ thấy nguyên do ở điều này: ta luôn luôn tự cho là phải làm thêm cái gì ngoài bổn phận của ta. Tôi ân hận cho bạn lắm, nhưng còn có chỗ để an ủi.
Lẽ ấy có vẻ đương nhiên. Người ta phàn nàn thiếu năng lực tập trung tư tưởng, không ngờ rằng năng lực đó có thể luyện được. Cho nên khi khởi sự công việc vĩ đại là sống một đời đầy đủ, dễ dàng với 24 giờ một ngày, chúng ta nên hết sức tránh mọi rủi ro trong những bước đầu.
Thành một anh chàng rởm là một điều rất dễ mà cũng rất tai hại. Nếu buổi sáng, bạn bước lên xe với cặp tạ để luyện bắp thịt hoặc trọn bộ Bách khoa mười cuốn để học thêm, thì người ta chú ý đến bạn ngay. Không có gì so sánh với nó được.
Tôi nhắc nhở rằng cần phải hy sinh và có một quyết tâm vĩ đại mới được. Xin bạn nhớ; không ai cướp được bảo vật đó của bạn. Nếu buổi sáng, bạn bước lên xe với cặp tạ để luyện bắp thịt hoặc trọn bộ Bách khoa mười cuốn để học thêm, thì người ta chú ý đến bạn ngay.