Rồi bóng một thôn nữ hái sen bên bờ đập. Có gia đình để đời lên hương chớ phải vì xác thịt mà tạo thêm miệng ăn, tay xa xí, dây trói chân trói cẳng đâu. Ngó trước ngó sau đôi giày hay xăn đanh coi có mướt xi ra không.
Họ học hành thông thái. Trong lãnh vực tình ái, một đ àn bà sang ngang cách tội lỗi có thể sợ bán mất tình yêu, gia đình sụp đổ. Cũng chính nhờ tinh thần mà hành động bên ngoài của bạn trai thường được cân đo nên sâu sắc hơn của bạn gái.
Tâm tình nhút nhát nói trên theo thời gian sẽ hết. Trong thứ tình nầy đừng ai đòi sự giao cảm. Đến quần thì phức tạp nữa: Vải phải thay đổi luôn đã đ ành rồi, hiểu luôn sự thay đổi về thứ ủi hay không ủi.
Tương lai sẽ may hay rủi. Cha mẹ hay thầy giáo hoặc ai có nhiệm vụ điều khiển nam thanh hãy xử với họ vừa bằng từ tâm vừa bằng thực tâm. Một chấm, một phết, một lời nói khi vô tình, họ cho là hữu ý gợi tình, ngụ ý gieo duyên.
Không phải họ bảo người lớn sai lầm đâu. Không có ý sống đời như một Rosseau với Confession, một Gide với Cahier d'André Walter, bạn trai thường chỉ coi văn thơ là phương thế để thổ lộ tâm sự. Đi từ những nguyên tắc luân lý nói trên, người ta sang qua lãnh vực khoa học: tôi muốn nói về sự sinh sản.
Nhà giáo dục muốn thành công phải khai thác cátính ấy. Cùng những tâm hồn khó thuyết dụ trên tôi xin dâng từng chữ mấy lời vàng ngọc ấy. Có nghe chuyện đời xưa, chuyện ma để thỏa mãn óc hiếu kỳ.
Lạ lùng nữa là họ bất kể đến chánh quyền. Cũng đâu có ai bảo tôi là ngốc khi trời đ ùng đ ùng nổi sóng gió mà tôi không cho thuyền ra khơi biển. Vui là con đẻ của tâm hồn thánh thiện.
Còn Brizeux lúc đời đang lên có lần cao hứng nói: Tôi muốn làm César hay không làm gì hết. Một số bạn trai coi người vợ là phương thế bồi bổ đời sống tinh thần, thay thế họ trong nhiều công việc đòi nhiều tri thức. Qua thời thanh xuân, phải chịu bạn trai có lúc làm đủ thứ kỳ cục.
Một giáo sư Việt văn có một nghệ thuật giảng bài rất khả quan, không nắm giữ tinh thần bạn trai khỏi chia trí luôn hai tiếng giờ khi ông bàn về thuật hành văn của Phạm Quỳnh, ngòi bút thơ của Phan Châu Trinh, Phan Bội Châu. Nếu họ có dòng máu nghệ sĩ, là một ngón nhạc, một bút thơ thì chính thời kỳ nầy họ sáng tác phong phú. Cái mà người ta gọi là hăng hái ở họ nói lên bản năng hiếu động của họ.
Tiếc thay mục đích nầy thường ít được biết hay bị bỏ quên. Họ ghép cô nầy với bạn trai nọ. Giáo sư nói ba phút sau khi đi qua khỏi ông từ, ông mới hiểu được lời ông ấy nói.