Một lỗi lầm chưa hề được dự tính hoặc một tai nạn xảy ra và điều này tạo điều kiện để khích động những ý tưởng mới. Khi sử dụng chiếc mũ xanh lá cây, chúng ta tìm kiếm và đưa ra những ý tưởng mới, đưa ra những phương án và những sự lựa chọn. Chiếc mũ đỏ chính là công cụ độc nhất và là cơ hội đặc biệt để bạn có thể bộc lộ cảm xúc, tình cảm và trực giác của mình về vấn đề đang xem xét.
Chúng ta có thể làm thế nào khác để biết được rằng những ý tưởng đó là đúng? Tôi cũng có thể đi chơi bằng tàu thủy. Aristotle dựa vào phương thức hệ thống hoá những trật tự logic bao hàm và không bao hàm sự việc: Dựa trên tiền lệ, chúng ta chia nhóm sự việc cùng với những định nghĩa, phân loại và nguyên tắc.
Trong một cuốn sách của tôi viết về sự thành công với tựa đề: Những sách lược: «Nghệ thuật vào khoa học để thành công», tôi chỉ ra rằng một trong những tính cách của những người thành đạt là học có ham muốn mạnh mẽ để biến mọi việc thành hiện thực. Mọi người cũng nói rằng Cô-lôm-bô dám chèo thuyền băng qua Đại Tây Dương cũng chỉ vì ông ta dựa theo cách tính toán cũ và tính toán sai lầm một cách nghiêm trọng khoảng cách vòng quanh trái đất. Có những trạng thái cảm xúc về sự việc như: trung lập.
… Bạn có thể không biết nhưng khi bạn sử dụng chiếc mũ đen tư duy bạn phải đưa ra những xét đoán tiêu cực. Và lúc này tôi chỉ muốn rút lại phần vốn của mình. Tôi cũng muốn chỉ ra rằng lối tư duy mũ xanh bao chùm sự cố gắng sáng tạo với phạm vi rộng lớn và lốii tư duy mới lạ là một bộ phận của nó.
Tư duy mới lạ tạo nên một thái độ, một cái nhìn, kỹ thuật (bao gồm sự tiến triển, sự khích động và hoạt động khích động) khiến chúng ta đi tắt nhanh khỏi lối tư duy thông thường nhờ vào hệ thống khuôn mẫu bất đối xứng đối với mỗi cá nhân. Tuy nhiên, chúng ta cũng nên biểu lộ gợi ý với độ chính xác là gần đúng. Sau khi sử dụng chiếc mũ vàng, nếu vấn đề bàn bạc không tiến triển, tất hơn hết là nên tạm dừng cuộc thảo luận.
Mặc dầu đôi khi sự tìm kiếm này là vô ích. Phương thức tư duy “Sáu chiếc mũ” – 6c – được xem là sự thay đổi quan trọng nhất về mặt nhận thức của con người trong vòng 2 – 3 thế kỷ gần đây. Nhưng những kỹ thuật như vậy chỉ nên được sử dụng khi việc đạt được một quyết định là một việc làm khó khăn.
Một nghiên cứu viên làm việc tại phòng thí nghiệm hàng đầu của tập đoàn IBM đã nói với tôi rằng phương thức tư duy 6C đã rút ngắn được ¾ thời gian của những buổi thảo luận. Họ có thể tỏ rõ điều này bằng cách không bao giờ mặc áo sơ mi màu vàng. Điều này có nghĩa là chúng ta cần sử dụng chiếc mũ vàng tư duy.
Tư duy mũ xanh đảm bảo rằng luật của cuộc chơi phải được giám sát. ta nên nói: "Hầu hết các con thiên nga đều có bộ lông trắng", hoặc "phần đông các con thiên nga có bộ lông trắng", hoặc "Hơn chín mươi chín phần trăm thiên nga có bộ lông trắng". Như thế cả hai giải thích đều được định vị trên bản đồ tư duy.
Với lối tư duy chiếc mũ đỏ, không có lý do gì buộc bạn phải chứng minh những điều như thế. Lối tư duy chiếc mũ xanh là một lối tư duy của những nỗ lực trọng tâm và cẩn trọng hướng đến sự thay đổi. Những con số ở đây mới chính là thực tế.
Kiểu nhảy tự do là kiểu nhảy mà nghệ sỹ múa ngẫu hứng thể hiện để biểu lộ chủ đề chung. Chiếc mũ đen chính là công cụ thích hợp để biểu đạt lối tư duy cẩn trọng. Cảm xúc chính là một phần cần thiết của quá trình tư duy, nó không phải là phần thừa của hệ thống tư duy, cũng như không phải là những thói quen còn sót lại của thời kỳ ăn hang ở lỗ.